محلهای ساختوساز با چهار چالش اصلی زمین مواجه هستند:
زمینهای شل بهصورت غیرقابل پیشبینی تحت بار جابجا میشوند و منجر به سه خرابی اصلی میگردند: فشردگی سطحی که باعث کاهش ناگهانی اصطکاک میشود، لغزش دیفرانسیلی چرخها در تجهیزات چندمحوری، و کاهش قابلیت مانور در شیبهای بیش از 15 درجه. این عوامل خطر عملیاتی را افزایش داده و بازدهی را کاهش میدهند، بهویژه در حین انجام کارهای حفاری یا صافکاری.
تایرهای ساختهشده برای کارهای خاص در صنعت ساختمان، این مشکلات را با الگوهای خاص بندی حل میکنند که خاک و زباله را از محل تماس تایر با زمین دفع میکنند. همچنین از انواع مختلف لاستیک استفاده میشود که میتواند تغییرات دما را تحمل کند، علاوه بر لایههای خارجی مقاومتری که شکل خود را حتی در برابر بارهای سنگین و پیچش حفظ میکنند. طبق گزارشهای اخیر صنعت، مدلهای جدید تایر نسبت به تایرهای صنعتی معمولی حدود ۲۸ درصد بهتر به سطوح میچسبند که این امر ناشی از زاویه بهبودیافته بلوکهای بندی و الگوهای دندانهای منظم در کنارههاست. این نوع بهبود تأثیر واقعی در عملکرد تجهیزات روی محل کار دارد.
امروزه لاستیقهای آفرود با دندانههای بزرگ و فاصلهدار و بخشیدگی عمیقتری نسبت به لاستیقهای معمولی طراحی شدهاند، که در واقع حدود ۱۵ تا ۲۵ درصد ضخیمتر هستند و این امر به آنها کمک میکند تا بهتر در زمین نرم فرو روند. بر اساس تحقیقاتی که در سال ۲۰۲۳ انجام شده، الگوهای خشن بخشیدگی واقعاً در ایجاد اصطکاک بهتر در وسایل نقلیه در گِل تفاوت ایجاد میکنند. این مطالعه نشان داد که وسایل نقلیه مجهز به این نوع لاستیق حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد چسبندگی بهتری داشتند، چرا که سطح تماس آنها در واقع ۳۱ درصد بزرگتر از لاستیقهای معمولی جادهای بود. این امر به رانندگان این معناست که احتمال سُر خوردن روی سطوح خیسِ رسی کمتر است و کنترل بهتری هنگام حرکت جانبی روی تپههای شنی که ممکن است تا ۲۵ درجه شیب داشته باشند، امکانپذیر است. اکثر علاقهمندان به رانندگی آفرود به هر کسی که سؤال کند میگویند این چسبندگی اضافی در شرایط دشوار مسیر تفاوت بزرگی ایجاد میکند.
شبکه شیارهای شعاعی با عمقی بین ۴ تا ۶ میلیمتر و دیوارههایی با زاویه حدود ۶۵ درجه عملکرد بسیار خوبی در دفع آب دارد و همچنین در سرعتهای بالاتر از ۸ مایل در ساعت سنگها را به بیرون پرت میکند. این فضاهای توخالی متغیر در کفههای لاستیک، خطر نفوذ سنگها را نیز بهطور قابل توجهی کاهش میدهند، طبق دادههای منتشر شده در گزارش عملکرد لاستیق ساختمانی ۲۰۲۴ که سال گذشته منتشر شد، حدود ۴۰ درصد. آزمایشهای مستقل نشان دادهاند که این لاستیکها پس از تنها دو چرخش کامل در شرایط فشار عملیاتی عادی، تقریباً ۹۳ درصد از آلودگیهای چسبیده شده را پاک میکنند. این بدین معناست که زمان کمتری صرف تعمیر نشت و تعویض بندلمههای فرسوده میشود و در نهایت برای اپراتورهای تجهیزاتی که در محیطهای سختِ معادن کار میکنند، هزینههای کمتری به دنبال دارد.
بلاکهای آج متقابل لبههای برجسته در تمام جهات تایر ایجاد میکنند که به ثابت ماندن آن حتی در عبور از شیبهای جانبی یا زمینهای ناهموار کمک میکند. هنگامی که سازندگان دندانههای کف پا را حدود ۱۵ تا ۲۰ میلیمتر فراتر از حد معمول در بیشتر طراحیها امتداد میدهند، در واقع به چسبندگی جانبی بهتری نیز دست مییابند. آزمایشها بهبود حدود ۲۲ درصدی را بهویژه در شیبهای ۳۰ درجه نشان دادهاند. آزمونهای میدانی که بر روی سطوح واقعی شیل انجام شدهاند، یافته جالبی را نیز آشکار کردهاند. بولدوزرها مجهز به این تایرهای اصلاحشده حدود ۲۸٪ لغزش کمتری نسبت به مدلهای معمولی با الگوی دندانه استاندارد داشتند. این موضوع منطقی است، چرا که سطح بیشتر، نقاط چسبندگی بیشتری در حین عملیات فراهم میکند.
| نوع طراحی | کاربرد بهینه | مزیت چسبندگی | سرعت خروج مواد زائد |
|---|---|---|---|
| جهتدار | عملیات با بار جلویی سنگین | ۱۸٪ چسبندگی بهتر در حرکت بالارونده | ۱۲٪ سریعتر |
| متقارن | حرکت چند جهتی | پایداری جانبی ۲۲٪ بهبود یافته | 8٪ سریعتر |
تحقیقات صنعت نشان میدهد که الگوهای جهتدار مقاومت غلتشی را در عملیات حفاری تا 14٪ کاهش میدهند، در حالی که طراحیهای متقارن در کاربردهای بارگیر که شامل تغییرات مکرر جهت هستند، عملکرد بهتری دارند.
دیوارههای لاستیقهای خارج جاده از لایههای مواد مقاوم ساخته شدهاند که شامل کابلهای فولادی با استحکام کششی بالا و الیاف آرامید ویژهای هستند که بسیار دربارهشان میشنویم. این مواد به جلوگیری از آسیب ناشی از صخرههای تیز و انواع زبالههای جاده کمک میکنند. یک مطالعه اخیر در سال ۲۰۲۴ در مورد مواد لاستیقهای سنگین چیز جالبی را نیز نشان داد. لاستیقهای مجهز به دیوارههای تقویتشده، حدود ۶۲ درصد مشکل کمتری در مناطق صخرهای نسبت به لاستیقهای معمولی ساختمانی داشتند. علت عملکرد عالی آنها چیست؟ این دیوارههای محکم، شکل خود را حتی در شرایطی که به شدت به صورت جانبی تحت فشار قرار میگیرند حفظ میکنند و از وقوع پنچرههای ناگهانی (بلئوتآوت) در هنگام رانندگی روی زمینهای بسیار ناهموار که چرخها بهصورت خطرناکی کج میشوند، جلوگیری میکنند.
امروزه ترکیبات لاستیک اغلب حاوی افزودنیهای خاصی هستند که در برابر برش مقاومت میکنند، علاوه بر این لایههای نایلونی در بالای آنها قرار دارند تا در برابر میخها، تکههای میلگرد و انواع خطرات موجود در محلهای ساختمانی محافظت کنند. تایرهایی که رتبهبندی آنها معادل تعداد لایههای بیشتری است، مانند بین ۱۰ تا ۱۴ لایه، به دلیل طنابهای داخلی ضخیمتر، نیروی وارد شده از اجسام تیز را در سطح بزرگتری پراکنده میکنند. مطالعهای که در مجله Composites Part B Engineering منتشر شد، چیز جالبی نشان داد. هنگامی که سازندگان لاستیک را با کولر تقویت میکنند، حدود ۵۵ درصد محافظت بهتری در برابر نفوذ فراهم میآید، نسبت به مواد لاستیکی معمولی. این تایرهای تقویتشده میتوانند سطوح فشار قابل توجهی را تحمل کنند که به حدود ۷۴۰ کیلوپاسکال میرسد، مطابق تحقیقات انجامشده توسط پونمن در سال ۲۰۲۳. این سطح از دوام، تفاوت بزرگی در شرایط سختی ایجاد میکند که کارگران روزانه با آن مواجه هستند.
دیوارههای انعطافپذیر لاستیکهای رادیال اجازه میدهند تا آنها با زمینهای ناهموار سازگار شوند و در عین حال تماس خوبی با زمین حفظ کنند، که این امر لاستیکها را بهویژه در محلهای تخریب مفید میسازد جایی که شرایط میتواند غیرقابل پیشبینی باشد. برای کارهای سنگین مانند عملیات معدنکاری، لاستیکهای روسرشتهای (bias-ply) همچنان محبوب هستند، زیرا ساختار لایهای آنها استحکام اضافی فراهم میکند وقتی بارهای سنگینی حمل میشوند. طبق یافتههای اخیر مجله Construction Equipment Journal که در سال 2023 منتشر شده است، لاستیکهای رادیال در محیطهای سخت حدود ۳۰ درصد عمر طولانیتری نسبت به مدلهای روسرشتهای دارند، حتی اگر برای دستیابی به نتایج مشابه به حدود ۱۵ درصد عمق بیشتری در الگوی فرشت نیاز داشته باشند. این موضوع منطقی است با توجه به میزان سایش و فرسودگی که تجهیزات روزانه در سایتهای ساختمانی سراسر کشور تجربه میکنند.
اپراتورهای کار با ماشینآلات ساختمانی باید هنگام حرکت روی انواع زمینها، به فشار لاستیکها توجه کنند. هنگام کار در مناطق گِلی یا شنی، کاهش فشار تا حدود ۱۵ تا ۲۰ پوند بر اینچ مربع در واقع باعث میشود سطح تماس لاستیکها حدود ۴۰ درصد افزایش یابد، مطابق گزارش اخیر ایمنی تجهیزات سال ۲۰۲۳. نتیجه این امر بسیار جالب است—ماشین در واقع روی این نقاط نرم میلغزد و فرو نمیرود. سطح تماس بزرگتر به معنای فشار کمتر روی زمین است که از حدود ۵۵ psi برای دستگاههای معمولی به تنها ۲۸ psi برای ماشینآلات دارای زنجیرکش میرسد. این موضوع در پروژههایی که حفظ ساختار خاک مهم است، بسیار اهمیت دارد، بهویژه در محلهای ساختوساز حساس از نظر محیطزیستی.
کارگران تمایل دارند فشار را کاهش دهند زمانی که با خاک مرتبشده تازه یا شن روان سروکار دارند، تا دستگاههایشان بتوانند واقعاً با تمام این نقاط نامنظم تطبیق پیدا کنند، به جای آنکه فقط روی آنها بپرند. بیشتر بارگیرهای جلویی که در بازسازی زمینهای مرطوب استفاده میشوند، بین ۱۲ تا ۱۸ پوند بر اینچ مربع کار میکنند. این فشار به آنها اجازه میدهد به اندازه کافی به لایه زیرین نفوذ کنند بدون اینکه لایه سطحی را خیلی خراب کنند. ما امسال در یک پروژه بزرگراهی شاهد تفاوت واقعی بودیم. افرادی که تنظیمات فشار دستگاههایشان را تغییر دادند، گزارش دادند که اتفاقات ناخواسته به مراتب کمتری نسبت به حالت معمول رخ داده است. در کل حدود سی درصد کاهش در تعداد حوادث زمانی که از این محدوده فشار پایینتر استفاده شد، نسبت به وقتی که با حداکثر فشار کار میشد.
فشارهای تنظیمشده مناسب مانند یک سیستم تعلیق طبیعی عمل میکنند و ضربهها را جذب میکنند در حالی که ثبات را حفظ میکنند. تایرهای بیرونراهی با قطع شعاعی که به ۲۲–۲۵ PSI توزیع بار را به میزان 18٪ در مقایسه با سیستمهای صلب و فشار بالا بهبود میبخشد. انتقال وزن بهتر، کمک میکند تا واژگونی در شیبهای بیش از 15 درجه — که یک خطر رایج در عملیات معادن است — جلوگیری شود.
پیمانکاران پیشرو اکنون از سیستمهای بادکردن هوشمند با کمک هوش مصنوعی استفاده میکنند که با استفاده از حسگرهای بار و اسکنرهای زمین، فشارها را بهصورت بلادرنگ تنظیم میکنند — نوآوری که در آزمایشهای میدانی نشان داده شده عمر لاستیق را تا 200 تا 300 ساعت افزایش دهد. با اولویت دادن به این عامل نگهداری، تیمها ایمنی را افزایش داده و هزینههای سالانه تعویض را به میزان 7200 دلار در هر وسیله نقلیه کاهش میدهند.
تایرهای تمامترن برای شرایط زمینی در حال تغییری طراحی شدهاند که امروزه در سایتهای ساختوساز دیده میشوند. آنچه باعث عملکرد خوب این تایرها میشود، طرح خاص بندی آنهاست. بخش میانی این تایرها از بلوکهای نزدیک به هم تشکیل شده که سطوح آسفالتی را به خوبی گرفت میکنند، در حالی که لبههای بیرونی دارای دندانههای بزرگتری هستند که در موادی مانند شن، حصیر و زمینهای گِل آلود فرو میروند. کنارههای این تایرها نیز مقاومسازی شدهاند تا بتوانند ضربههای ناشی از سنگ و سایر آشغالها را بدون آسیب تحمل کنند، در عین حال که هنگام عبور از مناطق ناهموار انعطافپذیر باقی میمانند. این نوع تطبیقپذیری به این معناست که ماشینآلات میتوانند به راحتی در سراسر نقاط مختلف یک سایت کاری حرکت کنند — از جادههای دسترسی اصلی تا مناطق پرکردن و حتی بخشهای زمین فشرده شده. نیازی به تعویض مداوم تایرها نیست که این امر به شدت به پیشبرد پروژهها مطابق برنامه کمک میکند.
تایرهای تمامترن بهدلیل مقاومت بالا و صرفهجویی که برای اپراتورها به همراه دارند، در طول زمان ارزش خود را نشان میدهند. ساختار این تایرها شامل چندین لایه بیلت پلیاستر به همراه مخلوطهای خاص لاستیک است که در برابر اشیاء تیز مانند میلگرد و سنگها مقاومت بیشتری دارند. برخی آزمایشهای میدانی نشان میدهند که این تایرها در حمل وزنهای سنگین حدود ۳۰ درصد طول عمر بیشتری نسبت به تایرهای معمولی دارند. پیمانکارانی که دور از شهر کار میکنند، میدانند که این موضوع اهمیت دارد، زیرا تهیه تایرهای جایگزین زمانبر بوده و زمانی که ماشینآلات بیکار میمانند، هزینههای اضافی به بار میآورد. مزیت دیگر قابل توجه، عملکرد این تایرها روی سطوح مختلف بدون فرسودگی سریع در یک نوع خاص از زمین است. تایرهای تخصصی اغلب دقیقاً به همین دلیل دچار خرابی میشوند. این موضوع باعث میشود تایرهای تمامترن بهویژه برای شرکتهایی که هفته به هفته بین پروژههای ساختمانی با شرایط زمین متفاوت جابجا میشوند، گزینه بسیار مناسبی باشند.
محلهای ساختوساز اغلب به دلیل وجود لجن، شن، ماسه، شن و مصالح سنگی با چالش مواجه هستند که هر کدام نیازمند رویکردهای متفاوتی برای دستیابی به چسبندگی بهینه هستند.
الگوهای پرهای تهاجمی چسبندگی بهتری در شرایط لجنی و زمینهای ناهموار فراهم میکنند و منجر به بهبود ۱۵ تا ۲۰ درصدی در چسبندگی نسبت به تایرهای معمولی میشوند.
دیوارههای تقویتشده در برابر آسیبهای ناشی از صخرههای تیز و سطوح ناهموار محافظت میکنند و احتمال پنچر شدن تایر را کاهش میدهند.
تایرهای تمام-زمین با الگوی پرهای چندمنظوره طراحی شدهاند که امکان حرکت روان را در شرایط مختلف زمین فراهم میکنند و نیاز به تعویض مکرر تایر را از بین میبرند.
تنظیم فشار تایر به بهبود تماس با زمین، کاهش لیز خوردن و حفظ ثبات کمک میکند، بهویژه در زمینهای نرم یا ناهموار.